Ngày 12 tháng 5 năm 2021, Sở Khoa học và Công nghệ tổ chức Hội nghị xét duyệt, tuyển chọn đơn vị chủ trì, cá nhân đăng ký thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học: "Thực trạng tín dụng phục vụ nông nghiệp nông thôn và đề xuất giải pháp để thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An."

- Chủ nhiệm đề tài:  TS. Đoàn Thu Hồng

- Đơn vị chủ trì thực hiện: Trường Đại học Kinh tế Công nghiệp Long An

Hội đồng khoa học tư vấn tuyển chọn, xét duyệt nhiệm vụ

Xác định nông nghiệp, nông thôn là một trong những lĩnh vực ưu tiên đầu tư vốn trong đó cần đẩy mạnh liên kết theo chuỗi giá trị và ứng dụng công nghệ cao trong nông nghiệp theo mục tiêu tái cơ cấu ngành nông nghiệp. Trong năm 2019, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) tiếp tục chỉ đạo các tổ chức tín dụng (TCTD) đẩy mạnh triển khai các Nghị định của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn (Nghị định 55/2015/NĐ-CP ngày 09/6/2015, Nghị định 116/2018/NĐ-CP ngày 07/9/2018 sửa đổi, bổ sung Nghị định số 55/2015/NĐ-CP). Thời gian qua, các TCTD đẩy mạnh triển khai một số chương trình, chính sách tín dụng đặc thù theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ như: cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch theo Nghị quyết số 30/NQ-CP ngày 07/3/2017 của Chính phủ; cho vay hỗ trợ lãi suất nhằm giảm tổn thất trong nông nghiệp theo Quyết định 68/2013/QĐ-TTg ngày 14/11/2013 của Thủ tướng Chính phủ, trong đó quy định điều kiện để doanh nghiệp được hưởng hỗ trợ là có ký kết thực hiện hợp đồng liên kết sản xuất, tiêu thụ nông sản, dịch vụ cơ giới hóa với tổ hợp tác, hợp tác xã hoặc nông dân.

Theo số liệu thống kê từ Agribank chi nhánh Long An giai đoạn 2016 – 2020 thì tỷ trọng cho vay nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC) rất khiêm tốn (dưới 1%) và có xu hướng giảm, cụ thể: Năm 2017 chỉ chiếm tỷ trọng là 0,98% so với tổng dư nợ cho vay (trên 11.574 tỷ đồng) với 2 hồ sơ vay (63.174 hồ sơ); Năm 2018 tỷ trọng là 0,66% so với tổng dư nợ cho vay (gần13,429 tỷ đồng) với 1 hồ sơ vay (57.955 hồ sơ); Năm 2019 tỷ trọng là 0,52% so với tổng dư nợ cho vay (gần 16,146 tỷ đồng) với 1 hồ sơ vay (55.212 hồ sơ); và năm 2020 tỷ trọng này thậm chí là 0%.

Bên cạnh đó, theo báo cáo tổng kết số 116/BC-BCSĐ ngày 29/05/2020 của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh về"Kết quả thực hiện chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu ngành nông nghiệp" đã kiến nghị UBND tỉnh tiếp tục thực hiện Chương trình Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, xây dựng nông thôn mới. Trong đó mở rộng diện tích và đối tượng thực hiện, cụ thể: Cây lúa: 60.000 ha, thanh long: 6.000 ha, cây chanh: 3.000 ha; duy trì 2.000 ha rau ứng dụng CNC; con tôm: 100 ha ứng dụng công nghệ cao và con bò thịt (Xây dựng 1 điểm cung cấp giống bò chất lượng cao; xây dựng 01 mô hình khép kín từ sản xuất - giết mổ, tiêu thụ và đến sản xuất phân bón hữu cơ. Cải tạo chất lượng giống, hỗ trợ gieo tình nhân tạo với giống mới 3B, Bredman, Bred Angus, .... cho trên 50% tổng đàn bò cái sinh sản trên địa bàn tỉnh). Tính đến tháng 09/ 2020 với tổng vốn đầu tư phát triển (đầu tư công) cho các công trình nông nghiệp ứng dụng CNC hơn 19,8 tỷ đồng. Đến nay, toàn tỉnh có 22.320,8 ha lúa ứng dụng CNC, trong đó 11.411 ha ứng dụng đồng bộ cơ giới hóa và kỹ thuật tiên tiến, 100% diện tích sử dụng giống chất lượng cao, đạt chuẩn cấp xác nhận với lượng giống 80-100kg/ha. Về cây rau, tỉnh có khoảng 2.092,5 ha ứng dụng CNC trong sản xuất và đã xây dựng được 8 chuỗi rau an toàn tại vùng sản xuất rau ứng dụng CNC. Cây thanh long hiện tỉnh có 2.082,05 ha. So với lúa, rau, thanh long thì việc triển khai ứng dụng CNC trong chăn nuôi bò thịt gặp rất nhiều khó khăn nhưng đã xây dựng được 2 hợp tác xã (HTX) điểm, 16 tổ hợp tác và 10 mô hình điểm ứng dụng CNC trong chăn nuôi bò thịt[1]….

Nhìn chung, giai đoạn 2016 – 2020 thành công của ngành nông nghiệp Việt Nam đạt được có sự đóng góp, hỗ trợ của toàn hệ thống chính trị, trong đó có sự đồng hành tích cực của nguồn vốn của ngành Ngân hàng, đã giúp hàng triệu hộ nông dân khu vực nông thôn được tiếp cận và sử dụng hiệu quả nguồn vốn vay ngân hàng. Bên cạnh đó cũng chỉ ra được nguồn vốn tín dụng ngân hàng do các NHTM cung ứng đóng một vai trò rất quan trọng trong việc tăng năng suất nông nghiệp thông qua việc đầu tư vào tư liệu sản xuất, tạo điều kiện cho họ đầu tư vào cải tiến kỹ thuật và áp dụng công nghệ mới trong nông nghiệp như đầu tư vào hạt giống cho năng suất cao, đầu tư mua phân bón làm tăng hiệu quả sản xuất và nâng cao thu nhập của họ. Vì vậy, vốn tín dụng NHTM đóng vai trò quan trọng đối với phát triển sản xuất nông nghiệp nông thôn, đặc biệt trong lĩnh vực NNCNC nhưng khả năng tiếp cận nguồn vốn này thì lại hạn chế (NHTM hiện chưa thật sự quan tâm đúng mức đến lĩnh vực này; chưa có quy trình hoặc hướng dẫn riêng trong cho vay NNCNC; nguồn chi phí đầu tư xây dựng nhà kính, trang thiết bị phục vụ sản xuất NNCNC là khá lớn nhưng các đối tượng này lại chưa được cấp giấy chứng nhận các quyền về tài sản trên đất nông nghiệp, do đó không đủ điều kiện để thế chấp tại các NHTM,…) thêm vào đó giá thành trên một đơn vị sản phẩm NNCNC là khá cao nhưng vẫn chưa xây dựng được nhiều thương hiệu sản phẩm có giá trị, chưa xây dựng được thị trường tiêu thụ ổn định, thiếu các chế tài cần thiết để bảo vệ và thông tin đến người dùng nên hiệu quả đầu tư còn hạn chế, làm giảm khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng NHTM.

Theo khảo sát trên, hiện nay tại Agribank chi nhánh tỉnh Long An thì tỷ lệ cho vay nông nhiệp ứng dụng công nghệ cao là dưới 1% và có xu hướng giảm trong giai đoạn 2016 – 2020 (Báo cáo từ Agribank tỉnh Long An) trong khi mục tiêu Nghị quyết số 08-NQ/TU ngày 04/3/2016 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh Long An về Phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu ngành Nông nghiệp.

Do đó, việc nghiên cứu để tìm ra giải pháp cho bài toán về vốn tín dụng nhằm phát triển NNCNC gắn với tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An là một nghiên cứu hữu ích trong việc thực hiện tốt các chủ trương của Đảng, của Chính phủ về phát triển nông nghiệp CNC cũng như góp phần tích cực để giúp Long An có một nền nông nghiệp phát triển bền vững đúng như chủ trương của Đảng bộ và UBND tỉnh Long An đã đề ra. Phân tích và đánh giá đúng thực trạng tín dụng phục vụ nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2016 – 2020. Qua đó đề xuất giải pháp, kiến nghị nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An.

Đề tài thực hiện nhằm mục tiêu:

Thứ nhất, nghiên cứu tín dụng phục vụ nông nghiệp nông thôn, các nhân tố ảnh hưởng đến tín dụng nông nghiệp công nghệ cao, các mô hình nghiên cứu trước về hành vi tiếp cận tín dụng phục vụ nông nghiệp nông thôn, từ đó rút ra kết luận chung mang tinh nền tảng cho vấn đề nghiên cứu;

Thứ hai, nghiên cứu, đánh giá đúng thực trạng hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng trên địa bàn phục vụ phát triển nông nghiệp nông thôn của tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2020;

Thứ ba, nghiên cứu và đánh giá đúng thực trạng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2016 - 2020;

Thứ tư, đánh giá đúng thực trạng hoạt động cấp tín dụng của các tổ chức tín dụng trên địa bàn đối với sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao giai đoạn 2016 – 2020 nhằm rút ra những thành tựu bước đầu cũng như những vấn đề còn tồn tại cần tháo gỡ trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng để phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên địa bàn tỉnh Long An;

Thứ năm, nghiên cứu và đề xuất giải pháp khả thi về tín dụng ngân hàng phục vụ phát triển nông nghiệp và phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2021 – 2025 và tầm nhìn đến 2030;

Thứ sáu, nghiên cứu và đề xuất giải pháp khuyến khích ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất kinh doanh nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2021 – 2025 và tầm nhìn đến 2030;

Thứ bảy, áp dụng mô hình tín dụng điểm với ít nhất ba (03) đối tượng khách hàng trong việc triển khai áp dụng các giải pháp về tín dụng nhằm thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao gắn với tái cơ cấu nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Long An;

Cuối cùng, đề xuất kiến nghị với Ủy ban nhân dân tỉnh Long An, cơ quan quản lý nhà nước về nông nghiệp và phát triển nông thôn, cơ quan quản lý nhà nước về ngân hàng và các ngân hàng thương mại trên địa bàn trong việc phối hợp và hỗ trợ thực hiện giải pháp.

Kết quả nghiên cứu của đề tài là thông tin làm tài liệu tham khảo giúp Ngân hàng Nhà nước Việt Nam chi nhánh tỉnh Long An đánh giá đúng thực trạng tín dụng phục vụ nông nghiệp, nông thôn trên địa bàn thời gian qua; Chủ động đề xuất phương án phối hợp với các bên có liên quan trong việc ứng dụng mô hình tín dụng điểm đối với khách hàng là tổ chức hoặc cá nhân; Tạo điều kiện triển khai các giải pháp được đề xuất từ kết quả nghiên cứu trong việc hoàn thiện quy hoạch và phát triển kinh tế tỉnh Long An trong từng thời kỳ.

Qua Hội nghị xét duyệt đề tài nói trên, Hội đồng Khoa học có những góp ý với Ban chủ nhiệm đề tài và đã thống nhất đề tài được thực hiện với một số chỉnh sửa bổ sung đề cương. Hội đồng đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ xem xét và quyết định./.

Thanh Hương – Phòng Quản lý Khoa học