NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG, HIỆU QUẢ CÔNG TÁC QUẢN LÝ NHIỆM VỤ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH LONG AN
Trong năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ quản lý và theo dõi 01 nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) cấp quốc gia; 47 nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh (bao gồm 02 nhiệm vụ thuộc Chương trình năng suất chất lượng và 09 nhiệm vụ thuộc Chương trình tài sản trí tuệ), 22 nhiệm vụ KH&CN cấp cơ sở, 17 nhiệm vụ tham gia chính sách hỗ trợ nhân rộng mô hình (đã bao gồm các nhiệm vụ chuyển tiếp), với tổng kinh phí sự nghiệp KH&CN bố trí triển khai là 34,6 tỉ.
Sở KH&CN đã tổ chức: 11 Hội nghị tư vấn xác định nhiệm vụ; 39 Hội nghị tư vấn tuyển chọn tổ chức và cá nhân thực hiện nhiệm vụ; 16 Hội nghị tư vấn đánh giá, nghiệm thu nhiệm vụ; Tổ chức thẩm định kinh phí đối với 32 nhiệm vụ; Thực hiện phê duyệt và ký hợp đồng thực hiện 19 nhiệm vụ; Tổ chức kiểm tra tiến độ thực hiện đối với 13 nhiệm vụ đang triển khai thực hiện; Ban hành Quyết định dừng thực hiện 02 nhiệm vụ. Tổ chức giao quyền sử dụng tài sản được hình thành thông qua triển khai nhiệm vụ KH&CN cho các đơn vị, tổ chức tiếp nhận 14 nhiệm vụ KH&CN đã được nghiệm thu để tiếp tục hoàn thiện, thương mại hóa; nghiên cứu, phát triển, ứng dụng vào sản xuất và đời sống; phục vụ công tác quản lý các ngành, lĩnh vực. Ngoài ra, đã tổ chức Hội đồng tư vấn đánh giá kết quả thực hiện 02 nhiệm vụ KH&CN không sử dụng ngân sách nhà nước do doanh nghiệp đề nghị. Tổ chức 02 khóa tập huấn về “Bồi dưỡng Kỹ năng xây dựng đề xuất, thuyết minh, báo cáo kết quả thực hiện nghiên cứu khoa học” với hơn 200 lượt đại biểu tham dự cho các đối tượng liên quan trên địa bàn tỉnh. Tổ chức 02 Hội thảo “Thanh niên với nghiên cứu khoa học” với trên 150 lượt đại biểu tham dự.
Tổ chức tập huấn các kỹ năng trong nghiên cứu khoa học
Trong đó, đã triển khai trên các lĩnh vực như:
- Lĩnh vực Nông nghiệp:
+ Triển khai các nhiệm vụ nhằm bảo tồn các giống cây trồng, vật nuôi góp phần phát triển kinh tế – xã hội của tỉnh, đặc biệt là các nguồn gen quý, hiếm, đặc trưng của tỉnh có giá trị về kinh tế, xã hội, y học, khoa học, môi trường như: lúa Tài nguyên chợ Đào, lúa Huyết rồng, khoai mỡ, mai vàng, cải bẹ xanh, cải ngọt, chim le nâu, cá lia thia đồng, rau Cần Giuộc… kết quả nghiên cứu tạo ra giống có chất lượng cao, phục vụ nhân rộng sản xuất tại các địa phương, các quy trình công nghệ, tiến bộ kỹ thuật đã được đưa vào ứng dụng góp phần nâng cao thu nhập, tạo việc làm cho người dân, tăng khả năng sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ sản phẩm ứng dụng công nghệ cao theo hướng bền vững.
+ Trồng trọt: triển khai các nhiệm vụ nhằm nghiên cứu ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật trong sản xuất giống (giống khoai mỡ, lúa Tài nguyên chợ Đào, lúa Huyết rồng, cây rau, cây sen, cây mai, cây gấc…) đến kỹ thuật canh tác (quy trình vuốt tai thanh long; một số loại rau ăn lá; trồng keo, bạch đàn; quản lý dịch hại cho cây mít; cây Sacha – Ichi; cây diệp hạ châu…). Công tác xử lý phế phụ phẩm từ nông nghiệp để sản xuất phân hữu cơ để tận dụng trở lại vào sản xuất nông nghiệp cũng được quan tâm triển khai nhằm hướng tới nền nông nghiệp tuần hoàn.
Sơ chế, đóng gói các sản phẩm từ cây sen
+ Công tác bảo quản, chế biến phát triển các sản phẩm sau thu hoạch nhằm nâng cao chuỗi giá trị (dầu mù u, tinh dầu bưởi, bột sen, trái cây sấy …).
+ Chăn nuôi: triển khai các nhiệm vụ đánh giá khả năng sản xuất thịt và sinh sản của trâu lai F1; ứng dụng kỹ thuật siêu âm trong sinh sản bò lai hướng thịt nhằm nâng cao chất lượng sinh sản và phát triển các giống trâu, bò…
Ứng dụng kỹ thuật siêu âm trong sinh sản bò lai hướng thịt
+ Thủy sản: triển khai các nhiệm vụ ương và nuôi thương phẩm lươn, ương giống và nuôi thương phẩm cá chốt sọc, nuôi thương phẩm cá heo nước ngọt, cá măng sữa, cá bảy màu, cá trê vàng, ếch, cá rô đầu nhím … phù hợp điều kiện vùng nuôi cho một số địa phương trên địa bàn tỉnh.
- Lĩnh vực Y dược: xây dựng mô hình trồng các loại dược liệu như: diệp hạ châu đắng đạt chứng nhận “Thực hành tốt nuôi trồng, thu hái dược liệu GACP-WHO”; cây Sacha – Ichi; Xác định hoạt chất sinh học có trong cây Đom đóm (Alchornea sp.) và ứng dụng chất chiết xuất của cây trong sản xuất và đời sống; Thu thập, lưu giữ, đánh giá và xây dựng phương án bảo tồn các loài cây dược liệu quý kết hợp du lịch; Ứng dụng phương pháp điều trị bệnh (điện châm kết hợp bó thuốc bằng máy trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối); Đánh giá thực trạng công tác quản lý, điều hành trong phòng, chống dịch Covid – 19 tại tỉnh Long An và đề xuất các giải pháp, kịch bản phòng, chống dịch phù hợp.
Nghiên cứu ứng dụng kỹ thuật mới trong điều trị bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối
- Lĩnh vực kỹ thuật công nghệ: nhiều công nghệ mới được nghiên cứu, chuyển giao thành công đã góp phần thúc đẩy tốc độ tăng trưởng và tiến trình Công nghiệp hoá, hiện đại hoá của tỉnh như: Nghiên cứu công nghệ thông khí và bảo quản lạnh lúa chất lượng cao; công nghệ sấy chân không thực phẩm; Ứng dụng công nghệ vào xử lý một số loại chất thải rắn chăn nuôi làm phân hữu cơ; Thiết bị xử lý lục bình; Ứng dụng công nghệ GIS trong quản lý và khai thác hệ thống giao thông vận tải; Phát triển cơ sở hạ tầng và dịch vụ Logistics với hệ thống trung tâm phân phối hàng hóa phục vụ phát triển sản xuất công, nông và thương nghiệp trên địa bàn tỉnh.
- Lĩnh vực xã hội và nhân văn: Xây dựng, phát triển văn hoá, con người Long An đáp ứng yêu cầu Công nghiệp hoá, hiện đại hoá và hội nhập quốc tế; Nghiên cứu những công lao đóng góp đối với vùng đất Long An của Nguyễn Cửu Vân, Nguyễn Khắc Tuấn; Giải pháp bảo tồn và phát triển đờn ca tài tử Nam bộ ở tỉnh Long An; Xây dựng quyển địa chí Long An theo quy chuẩn địa chí quốc gia; Giải pháp nâng cao tỷ lệ thanh niên tham gia hoạt động khoa học, công nghệ trên địa bàn tỉnh; Nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước về an ninh, trật tự khu vực biên giới Việt Nam – Campuchia tại tỉnh; Giải pháp về quản lý tài chính công góp phần phát triển kinh tế - xã hội tại tỉnh; Nâng cao chất lượng đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên trên địa bàn tỉnh; Giải pháp giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho học sinh trung học cơ sở và trung học phổ thông cơ sở; Nghiên cứu các sản phẩm du lịch đặc thù, du lịch đường sông; Giải pháp phát triển vận tải thủy nội địa… giúp cung cấp luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chính sách phát triển kinh tế - xã hội của các ngành và của tỉnh.
Hội nghị tuyển chọn tổ chức, cá nhân thực hiện nhiệm vụ KH&CN
Triển khai 17 nhiệm vụ tham gia Chính sách hỗ trợ nhân rộng kết quả nghiên cứu khoa học và ứng dụng tiến bộ công nghệ, đổi mới sáng tạo trên địa bàn tỉnh Long An giai đoạn 2021 –2025 được ban hành tại Quyết định số 21/2021/QĐ-UBND ngày 18/6/2021 về việc triển khai thực hiện Nghị quyết số 03/2021/NQ-HĐND ngày 30/3/2021 của Hội đồng nhân dân tỉnh, gồm có các nội dung được hỗ trợ: ứng dụng cải tiến công nghệ, đổi mới công nghệ, trong sản xuất và chế biến sản phẩm, hàng hóa; tăng cường công tác bảo vệ môi trường, thích ứng biến đổi khí hậu, năng lượng mới, năng lượng tái tạo như: Ứng dụng phân hữu cơ vi sinh cho một số cây ăn trái, cây rau, lúa; Ứng dụng đèn LED năng lượng mặt trời chiếu sáng trên tuyến đường Quốc lộ, tỉnh lộ; Ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ trong xử lý nước mặt và nước ngầm; Ương giống và nuôi thương phẩm cá trê vàng; Sử dụng dầm cầu có ứng dụng công nghệ bê tông siêu tính năng (Ultra High Performance Concrete – UHPC) trong xây dựng cầu giao thông nông thôn; Ương và nuôi thương phẩm ếch Thái Lan (Rana rugulosa) kết hợp với cá rô đầu nhím ...
Ứng dụng đèn LED năng lượng mặt trời chiếu sáng trên tuyến đường Quốc lộ N2 huyện Thạnh Hóa
Việc triển khai hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ được các sở, ngành, địa phương, tổ chức, đơn vị quan tâm; có thành lập Hội đồng KH&CN, ban hành quy chế hoạt động. Trong năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ đã nhận được khoảng 70 đề xuất đặt hàng nhiệm vụ KH&CN của các sở, ngành, UBND huyện, cơ quan, tổ chức, đơn vị, doanh nghiệp trong tỉnh đề nghị xem xét triển khai trong năm 2025, trong đó có 20 nhiệm vụ được đưa vào danh mục thực hiện.
Tiếp xúc với địa phương tư vấn đề xuất đặt hàng nhiệm vụ KH&CN
Công tác quản lý Nhà nước đối với nhiệm vụ KH&CN cũng có sự đổi mới, hầu hết các nhiệm vụ KH&CN cấp tỉnh được các ngành, địa phương đề xuất, đặt hàng, xác định mức độ ưu tiên để thực hiện nhằm giải quyết những vấn đề ngành, địa phương và thực tiễn đặt ra. Chất lượng nhiệm vụ KH&CN được nâng lên, góp phần giải quyết các vấn đề thực tiễn trong công tác quản lý đặt ra, tham gia phát triển các ngành, lĩnh vực và phục vụ thiết thực, hiệu quả vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Những kết quả đạt được trong công tác triển khai các nhiệm vụ KH&CN trên địa bàn tỉnh thời gian qua là nền tảng quan trọng giúp nâng cao vai trò hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong giai đoạn mới.
Để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý nhiệm vụ KH&CN cần tập trung các nhiệm vụ sau:
+ Nâng cao nhận thức về vai trò của nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ đối với đời sống xã hội phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của từng cơ quan, đơn vị, các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp.
+ Xây dựng định hướng hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN hằng năm, 5 năm trong đó xác định lĩnh vực trọng tâm, ưu tiên.
+ Hỗ trợ các sở ngành, địa phương tiếp tục lựa chọn đề xuất đặt hàng các nhiệm vụ KH&CN đảm bảo tính ứng dụng, bám sát thực tiễn, phù hợp với điều kiện kinh tế - xã hội của ngành, địa phương.
+ Nâng cao chất lượng tổ chức các Hội đồng tư vấn KH&CN như: tập họp cơ sở dữ liệu và lựa chọn các chuyên gia, nhà khoa học về các lĩnh vực có liên quan; rà soát, đánh giá tính trùng lắp, tính cấp thiết, tính khả thi chặt chẽ trong công tác xác định nhiệm vụ KH&CN đưa vào kế hoạch thực hiện.
+ Nâng cao kỹ năng, trang bị những kiến thức cần thiết đáp ứng yêu cầu nghiên cứu và triển khai ứng dụng các sản phẩm từ kết quả của nhiệm vụ KH&CN.
+ Xây dựng Quy trình nội bộ giúp kiểm soát chặt chẽ quy trình quản lý nhiệm vụ KH&CN.
+ Đổi mới phương thức thu hút nguồn lực nghiên cứu vào thực hiện các nhiệm vụ KH&CN. Tích cực hỗ trợ các tổ chức, cá nhân tham gia thực hiện các nhiệm vụ KH&CN.
+ Tăng cường kiểm tra, giám sát tình tình triển khai thực hiện các nhiệm vụ KH&CN; kịp thời thay đổi, điều chỉnh nội dung nghiên cứu phù hợp với yêu cầu của thực tiễn hoặc chấm dứt thực hiện các nhiệm vụ KH&CN không còn nhu cầu.
+ Đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền kết quả các nhiệm vụ KH&CN và triển khai hiệu quả việc ứng dụng các kết quả nghiên cứu vào sản xuất và đời sống để tạo ra sản phẩm mới, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ.
+ Thường xuyên rà soát công tác lưu trữ, bảo quản hồ sơ liên quan công tác quản lý nhiệm vụ KH&CN.
Hoạt động nghiên cứu, ứng dụng KH&CN không chỉ của ngành KH&CN mà còn là của các ngành, các cấp. Do đó, sự chủ động tham gia tích cực và đồng hành của các sở ngành, địa phương, cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân, doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh là rất cần thiết./.
Phòng Quản lý khoa học