​

- Chủ nhiệm đề tài:  TS. Trần Thị Kim Oanh

- Đơn vị chủ trì thực hiện: Trường Đại học Tài chính - Marketing

Hội đồng khoa học tư vấn tuyển chọn, xét duyệt nhiệm vụ

Ngân sách Nhà nước (NSNN) là công cụ tài chính chủ yếu của Nhà nước, là điều kiện vật chất quan trọng để thực hiện các chức năng, nhiệm vụ của Nhà nước, đồng thời NSNN là công cụ tài chính để Nhà nước điều chỉnh vĩ mô nền kinh tế-xã hội của đất nước. Việc quản lý NSNN nói chung và ngân sách địa phương nói riêng (cấp tỉnh, huyện, thị và xã) là có vai trò quan trọng trong hệ thống NSNN.

Bên cạnh đó, dự toán NSNN được lập trên cơ sở nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh, đối ngoại cùng với các nhiệm vụ cụ thể của các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan, tổ chức khác ở trung ương cũng như các cơ quan, tổ chức, đơn vị ở địa phương. Luật NSNN Việt Nam năm 2015 đã quy định những nội dung về kế hoạch tài chính-ngân sách nhà nước 3 năm, theo đó dự báo là nhiệm vụ quan trọng được đề cập của cả nước và các cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương. Dự toán ngân sách phải được tổng hợp theo từng khoản thu, chi và để thực hiện đúng dự toán ngân sách theo kế hoạch hằng năm, trung hạn và dài hạn thì công tác dự báo thu-chi NSNN đóng vai trò hết sức quan trọng, đảm bảo sự ổn định bền vững cho nền kinh tế tài chính quốc gia

Quang cảnh hội nghị

Long An là tỉnh có vị trí tiếp giáp thành phố Hồ Chí Minh và có nhiều tuyến quốc lộ, cao tốc đi qua nên Long An có nhiều lợi thế, đột phá vươn lên trở thành tỉnh có nền công nghiệp và dịch vụ cảng phát triển của khu vực phía Nam. Mặt khác, dưới sự chỉ đạo đúng đắn của UBND tỉnh trên cơ sở chủ trương Nghị quyết số 07-NQ/TW, ngày 18/11/2016 của Bộ Chính trị, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 1/1/2019 của Chính phủ, Nghị quyết số 02/NQ-CP ngày 1/1/2019 của Chính phủ, Nghị quyết số 01/NQ-CP ngày 01/01/2020 của Chính phủ và Thông tư số 71/2020/TT-BTC ngày 30 tháng 7 năm 2020 của Bộ Tài chính. Ban Thường vụ Tỉnh ủy tỉnh Long An đã triển khai thực hiện Chương trình số 18-Ctr/TU ngày 11/9/2017 về chủ trương, giải pháp cơ cấu lại NSNN, quản lý nợ công, qua 3 năm thực hiện. Do đó, nhìn chung những năm gần đây tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh Long An dần được cải thiện, quy mô nền kinh tế của tỉnh Long An đứng thứ 14 của cả nước, đứng thứ nhất ĐBSCL. Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh năm 2018 đứng thứ 3 cả nước, chỉ số cải cách hành chính xếp thứ 7/63 tỉnh, thành phố. Năm 2019, mức tăng trưởng kinh tế đạt 9,41% vượt kế hoạch và cao hơn nhiều so với mức tăng bình quân chung của cả nước. Các lĩnh vực công nghiệp - xây dựng và dịch vụ của Long An đều phát triển cao, cơ cấu kinh tế cho ngành công nghiệp - xây dựng đạt tỷ trọng 50% và thương mại - dịch vụ đạt 34%, tỷ lệ này đã cho thấy sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo đúng định hướng. Đầu tư trực tiếp nước ngoài với hơn 1.000 dự án, gần 2.000 dự án đầu tư trong nước, hơn 10.000 doanh nghiệp hiện hữu trong năm vừa qua đã góp phần giải quyết việc làm cho hơn 300.000 lao động trong và ngoài tỉnh. Tổng thu ngân sách của tỉnh Long An đạt hơn 18.000 tỷ đồng, thu vượt chỉ tiêu Trung ương giao, vượt chỉ tiêu Tỉnh ủy giao, tiếp tục là tỉnh dẫn đầu các tỉnh ĐBSCL, lần đầu tiên vượt mốc tăng hơn 20% so với cùng kỳ.

Tuy nhiên, kể từ khi tỉnh Long An thực hiện theo chủ trương của Chương trình số 18-Ctr/TU ngày 11/9/2017 giải pháp cơ cấu lại NSNN cho đến nay đã qua 3 năm thực hiện nhưng vẫn chưa có báo cáo, đánh giá một cách tổng thể cũng như giải pháp cụ thể mang tính đột phá để thực hiện. Mặt khác, trong bối cảnh bước vào năm 2020, do ảnh hưởng của thiên tai, dịch bệnh, hoạt động sản xuất kinh doanh gặp nhiều khó khăn, UBND triển khai thực hiện nhiều giải pháp về tài chính ngân sách để phòng chống dịch bệnh, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, đảm bảo an sinh xã hội tại tỉnh. Tỉnh Long An cần có đánh giá cụ thể thực trạng thu – chi ngân sách giai đoạn 2017-2020 so với mục tiêu phát triển kinh tế- xã hội của tỉnh và xác yếu tố tác động khách quan từ nền kinh tế và tác động chủ quan từ các điều chỉnh chính sách, chế độ về thu, chi ngân sách tới việc thực hiện nhiệm vụ thu, chi, bội chi NSNN đến mục tiêu phát triển bền vững của tỉnh Long An.

Việc thực hiện nghiên cứu đề tài "Đánh giá cơ cấu thu - chi ngân sách nhà nước giai đoạn 2017-2020, kéo dài năm 2021, và các nhân tố tác động, đồng thời đề xuất mô hình dự báo, giải pháp cơ cấu lại ngân sách nhà nước tại tỉnh Long An" là hết sức cần thiết và có ý nghĩa quan trọng đối với việc quản lý NSNN cũng như mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh trong tương lai gần và định hướng phát triển bền vững của tỉnh Long An xứng tầm với lợi thế mà tỉnh Long An đang sở hữu. Đồng thời, mục tiêu nghiên cứu của đề tài kết hợp đánh giá thực trạng và xác định các nhân tố tác động đến quy mô, cơ cấu thu – chi NSNN, xây dựng mô hình dự báo xác định quy mô, giới hạn thu-chi ngân sách tại tỉnh Long An là phù hợp với xu hướng nghiên cứu trên thế giới, khắc phục khoảng trống trong các nghiên cứu trước nhằm có cái nhìn tổng thể, bao quát về cơ cấu ngân sách nhằm xây dựng lộ trình các cơ chế, chính sách và hệ thống các giải pháp hữu ích, mang tính khoa học cao về quản lý ngân sách của tỉnh.

Sản phẩm của đề tài sẽ giúp đơn vị chuyên môn tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh Long An ban hành định mức, phân cấp nguồn thu nhiệm vụ chi của các cấp ngân sách trong giai đoạn mới, cụ thể như sau:

Thứ nhất, phân tích thực tiễn và kinh nghiệm về quản lý NSNN, cơ cấu thu – chi NSNN ở nước ngoài và trong nước, từ đó, rút ra bài học về cơ cấu thu – chi NSNN tại tỉnh Long An.

Thứ hai, đánh giá thực trạng quy mô và cơ cấu thu - chi NSNN tại tỉnh Long An giai đoạn 2017-2020, kéo dài năm 2021. Đây là cơ sở để nghiên cứu chỉ ra những mặt đạt được, hạn chế và phân tích các nguyên nhân dẫn đến các hạn chế về quản lý NSNN, cơ cấu thu – chi NSNN của tỉnh Long An. Trên cơ sở đó đề xuất các nhóm giải pháp quản lý hiệu quả cho tỉnh Long An.

Thứ ba, các nhân tố tác động tích cực và tác động tiêu cực ảnh hưởng đến quy mô, cơ cấu thu – chi NSNN tại tỉnh Long An. Trên cơ sở đó đề xuất các giải pháp nhằm tiếp tục phát huy vai trò của nhóm các nhân tố tích cực và kiểm soát hạn chế tác động của các nhân tố tiêu cực đến quy mô, cơ cấu thu – chi NSNN tại tỉnh Long An.

Thứ tư, xây dựng mô hình dự báo quy mô, cơ cấu thu – chi ngân sách tại tỉnh Long An theo các tiêu chí như tính chất của nguồn thu – chi, theo lĩnh vực và theo kịch bản tăng trưởng kinh tế của tỉnh Long An.

Thứ năm, xây dựng mô hình xác định ngưỡng giới hạn thu-chi NSNN tại tỉnh Long An. Trên cơ sở đó, kết hợp với kết quả phân tích dự báo đề xuất giải pháp xây dựng định mức thu-chi NSNN tại tỉnh Long An.

Thứ sáu, xây dựng lộ trình các cơ chế, chính sách đề xuất định mức phân bổ dự toán chi và hệ thống các giải pháp quản lý, cơ cấu lại ngân sách nhà nước tại tỉnh Long An.

Qua Hội nghị xét duyệt đề tài nói trên, Hội đồng Khoa học có những góp ý với Ban chủ nhiệm đề tài và đã thống nhất đề tài được thực hiện với một số chỉnh sửa bổ sung đề cương. Hội đồng đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ xem xét và quyết định./.

Thanh Hương – Phòng Quản lý Khoa học